Mammografia/Mammobus

Co to jest mammografia?

Badanie mammograficzne to badanie rentgenowskie, umożliwiające rozpoznanie zmian patologicznych w obrębie piersi, w tym również wczesnych zmian nowotworowych. Badanie jest proste, krótkie i nieinwazyjne. Dawka promieniowania emitowana podczas mammografii jest bardzo niska. Mammografia skryningowa jest wykonywana bezpłatnie co 2 lata u kobiet w wieku od 45 do 74 roku życia, posiadających aktualne ubezpieczenie zdrowotne. Mammografia finansowana jest przez NFZ w ramach Programu profilaktyki raka piersi.

Kto może skorzystać z bezpłatnej mammografii?

Program profilaktyki raka piersi przeznaczony jest dla wszystkich ubezpieczonych kobiet w wieku od 45 do 74 roku życia (decyduje rok urodzenia), które nie wykonywały mammografii finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ciągu ostatnich 24 miesięcy.

• Nie ma znaczenia adres zamieszkania/zameldowania.
• Nie obowiązuje rejonizacja.
• Nie jest potrzebne zaproszenie ani skierowanie.

Więcej informacji: 

• https://pacjent.gov.pl/mammografia-jak-skorzystac
• https://profilaktykaraka.nio.gov.pl/informacje-o-programie/
• https://www.nfz-katowice.pl/index.php/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/item/125
• https://planujedlugiezycie.pl/index.php/profilaktyka-raka-piersi/

Gdzie można wykonać mammografię?

Mammografia – co oferujemy?

• możliwość wykonania badania przy użyciu najnowszej generacji cyfrowych aparatów mammograficznych pozwalających uzyskać najwyższą jakość obrazu przy zastosowaniu bardzo niskiej dawki promieniowania,
• opis zdjęć przez minimum dwóch lekarzy z Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach, specjalistów w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej,
• cyfrową archiwizację zdjęć wykonanych w Narodowym Instytucie Onkologii, co umożliwia lekarzom porównanie bieżącego obrazu z wcześniej wykonaną mammografią, dzięki czemu Panie  nie muszą przechowywać i przynosić poprzednich zdjęć,
• komfort podczas badania, o który dba kobiecy personel tj. kobieta elektroradiolog przeprowadzająca badanie,
• opiekę i dalsze niezbędne badania w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach, w przypadku wykrycia niepokojących zmian w obrębie piersi. 

Jak przygotować się do badania?

W dniu badania na umytą skórę nie należy stosować dezodorantu z talkiem, balsamu ani kremu.

Na badanie mammograficzne proszę przynieść ze sobą:

• dowód tożsamości z numerem PESEL
• zdjęcie/wynik z ostatniej mammografii jeżeli była wykonana poza Narodowym Instytutem Onkologii
• w przypadku wady wzroku – okulary w celu wypełnienia ankiety rejestracyjnej

Nauka samobadania piersi

Nauka samobadania Piersi

Przygotowanie:

• Samobadanie wykonuj regularnie co miesiąc, 2-3 dni po miesiączce (kobiety niemiesiączkujące 1 raz w miesiącu).
• Stań rozebrana do pasa przed dużym lustrem w dobrym oświetleniu.
• Oceń symetrię obu piersi, ich kształt, wygląd skóry, brodawek wraz z otoczkami, oglądaj je w różnych pozycjach.

W czasie samobadania należy:

• dotykać skóry piersi całą długością palców, a nie badać opuszkami palców,
• trzeba rozpoczynać badanie zawsze w tym samym miejscu,
• wykonywać zawsze pełne badanie, tj. badać pierś, okolicę nad- i podobojczykową oraz pachową,
• oceniać brodawkę, otoczkę brodawkową, skórę i strukturę piersi.

Przed Lustrem

• Unieś ręce do góry.
• Czy nie widzisz zmian w kształcie
• i kolorze skóry?
• Czy skóra nie marszczy się i nie ciągnie?

• To samo kontroluj opierając dłonie mocno na biodrach.

• Ściśnij brodawkę.
• Zobacz czy nie wydziela się z niej płyn.

Pod prysznicem

• Lewą rękę połóż z tyłu głowy,
• prawą rękę na lewej piersi.
• Lekko naciskając trzema środkowymi palcami,  zataczaj drobne kółeczka wzdłuż piersi,
• z góry na dół i z powrotem.
• To samo zrób z prawą piersią.
• Sprawdź czy nie czujesz stwardnienia lub guzka.

Po kąpieli

• Połóż się. Wsuń poduszkę lub zwinięty ręcznik pod lewy bark, lewą rękę włóż pod głowę. Trzema środkowymi palcami prawej ręki
• zbadaj lewą pierś, tak jak pod prysznicem.
• To samo powtórz z prawą piersią.

• Wyjmij rękę spod głowy,
• połóż wzdłuż tułowia i zbadaj pachy.
• Sprawdź czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych.

PRZED LUSTREM
	Unieś ręce do góry. Czy nie widzisz zmian w kształcie i kolorze skóry? Czy skóra nie marszczy się i nie ciągnie?
	To samo kontroluj opierając dłonie mocno na biodrach.
	Ściśnij brodawkę. Zobacz czy nie wydziela się z niej płyn.
POD PRYSZNICEM
	Lewą rękę połóż z tyłu głowy, prawą na lewej piersi. Lekko naciskając trzema środkowymi palcami,  zataczaj drobne kółeczka wzdłuż piersi, z góry na dół i z powrotem. To samo zrób z prawą piersią. Sprawdź czy nie czujesz stwardnienia lub guzka.
PO KĄPIELI
	Połóż się. Wsuń poduszkę lub zwinięty ręcznik pod lewy bark, lewą rękę włóż pod głowę. Trzema środkowymi palcami prawej ręki zbadaj lewą pierś, tak jak pod prysznicem. To samo powtórz z prawą piersią.
	Wyjmij rękę spod głowy, połóż wzdłuż tułowia i zbadaj pachy. Sprawdź czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych.

Zgłoś się natychmiast do lekarza gdy zauważysz:

– zmiany w kształcie piersi lub ich położeniu np. uniesione piersi,
– zmarszczenie, wciągnięcie skóry, zmianę jej koloru na piersi,
– wciągnięcie brodawki sutkowej, zaczerwienienie lub owrzodzenie,
– wydzielinę z brodawki sutkowej (surowiczą zabarwioną krwią),
– guzek lub stwardnienie w piersi, które różni się spoistością od otoczenia,
– powiększenie węzłów chłonnych pod pachą.

Przebieg badania

Przebieg badania

Etap podstawowy  (wykonanie mammografii)

Badanie mammograficzne w ramach Programu profilaktyki raka piersi – w Pracowni Mammografii Zakładu Radiologii i Diagnostyki Obrazowej w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach – w Mammobusie Narodowego Instytutu Onkologii

ZGŁOSZENIE SIĘ	Rejestracja na podstawie dowodu osobistego i wypełnienie ankiety
BADANIE	Przebieg badania: Zdjęcia rentgenowskie każdej piersi zostaną wykonane metodą cyfrową w dwóch projekcjach (2 x 2 zdjęcia mammograficzne). Podczas badania osoba badana pozostaje w pozycji stojącej lub siedzącej. Badana pierś zostanie uciśnięta plastikową płytą kompresyjną. Ucisk jest konieczny, aby uzyskać zdjęcia dobrej jakości, a tylko dobra jakość pozwoli na dokładny opis badania.
WYNIK BADANIA	Wykonane zdjęcia są oceniane przez minimum dwóch lekarzy specjalistów w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej * Wynik prawidłowy ⇒ zaprosimy Panią na kolejną mammografię za dwa lata      * Wynik budzący wątpliwości ⇒ zostanie Pani skierowana na bezpłatną dalszą diagnostykę, a jeśli okaże się to konieczne – na leczenie. Ponieważ uzyskany wynik badania wymaga wykonania dodatkowych badań, personel Zakładu Radiologii i Diagnostyki Obrazowej odeśle do Pani listem poleconym (na adres zamieszkania) całą dokumentację badania, w tym odpowiednie skierowanie do dalszej diagnostyki lub leczenia, zdjęcia oraz aktualny wykaz świadczeniodawców realizujących diagnostykę pogłębioną na terenie województwa śląskiego. Do Pani należy wybór, gdzie wykona dalszą diagnostykę. Jeżeli zdecyduje się Pani wykonać dalsze badania w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach, należy umówić się telefonicznie pod nr telefonu: 32 278 88 88; 32 278 91 38.   Narodowy Instytut Onkologii jako placówka kliniczna i naukowa zapewnia kompleksową dalszą diagnostykę oraz leczenie nowotworów piersi.

Etap pogłębionej diagnostyki(wykonanie badań uzupełniających)

Badania uzupełniające w ramach Programu profilaktyki raka piersi w Zakładzie Radiologii i Diagnostyki Obrazowej w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach

Rejestracja Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej (budynek diagnostyki, piętro 1)

Jeżeli uzyskany wynik z badania mammograficznego wymaga uzupełnienia, a Pani zdecydowała się aby wykonać dalsze badania w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach, należy telefonicznie ustalić termin dalszej diagnostyki tj. wizyty lekarskiej oraz wymaganych badań pod nr telefonu: 32 278 88 88; 32 278 91 38.  Wymagane dokumenty do rejestracji: – dowód osobisty, – skierowanie – wynik/obraz z badania mammograficznego

Badanie uzupełniające (we wskazanych przez personel gabinetach)

Porada lekarska (odbywa się w gabinetach znajdujących się na parterze starego budynku) obejmująca: badanie fizykalne, skierowanie na niezbędne badania w ramach realizacji programu (decyzję o wykonaniu badania podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę m.in.: wynik mammografii, wynik badania palpacyjnego, strukturę gruczołu sutkowego, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, konieczność zróżnicowania między guzem litym a torbielą sutka), ocenę wyników przeprowadzonych badań i postawienie rozpoznania; oraz badania:- USG piersi (wykonywane jest w gabinetach znajdujących się na parterze starego budynku),- lub/i wykonanie mammografii uzupełniającej (gabinety znajdujące się na parterze starego budynku),- lub/i wykonanie biopsji gruboigłowej pod kontrolą technik obrazowych.Podjęcie decyzji dotyczącej dalszego postępowania i potwierdzenie jej wystawieniem skierowania na dalszą diagnostykę lub leczenie do świadczeniodawcy posiadającego umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia w odpowiednich dla schorzenia rodzajach świadczeń.   Narodowy Instytut Onkologii jako placówka kliniczna i naukowa zapewnia kompleksową dalszą diagnostykę oraz leczenie nowotworów piersi.

Organizacja pobytu Mammobusu / Współpraca

Serdecznie zapraszamy urzędy, instytucje, organizacje pozarządowe, celem organizacji badań mammograficznych na terenie województwa śląskiego. Minimalny czas pobytu mammobusu w jednym miejscu to 3-4 dni. Badania mammograficzne wykonywane są od poniedziałku do piątku. Najlepszymi miejscami do ustawienia mammobusu są parkingi przy urzędach gmin lub miast, ośrodkach zdrowia, domach kultury oraz place miejskie, a więc miejsca ogólnodostępne i znane mieszkańcom. Warto połączyć wizytę mammobusu z ważnym dla mieszkańców wydarzeniem: dniami zdrowia, dożynkami, świętem miasta itp.
W celu ustalenia szczegółów przyjazdu mammobusu do Państwa miejscowości, prosimy o kontakt z minimum 6 miesięcznym wyprzedzeniem, na poniższy adres e-mailowy:
onkologia@gliwice.nio.gov.pl z dopiskiem MAMMOBUS.

Wymagania techniczno-organizacyjne:

• Miejsce postoju o powierzchni 5×17 m (płaskie, utwardzone), wytrzymałość 12 ton z dogodnym do manewrowania wjazdem;
• Całodobowe podłączenie do źródła prądu;
• Zapewnienie bezpieczeństwa mammobusu (monitoring/stróż nocny);
• Możliwość jednorazowego uzupełnienie zbiornika wodnego znajdującego się w naczepie;
• Zapewnienie min. 40 pań/dzień, kwalifikujących się do badania;